De schuld per inwoner

Het thema waarover de gemeenteraadsleden afgelopen weken zijn voorgelicht is de gemeentelijke “schuld per inwoner”. Een thema dat op zich zeer interessant lijkt – en dat ook is als je jezelf er wat verder in verdiept – maar waar je als inwoner én ook als gemeenteraadslid weinig van merkt.
Wat is nu eigenlijk die “schuld” van de gemeente, hoe groot is deze schuld en vervolgens komt de vraag: wat betekent die “schuld per inwoner” ?

Elke gemeente investeert regelmatig in “harde” voorzieningen als gebouwen, bestrating, bruggen, lantaarnpalen, bankjes, enzovoort. Onderwerpen die iedereen ziet die met open ogen door de stad loopt. Daarnaast wordt door gemeenten vaak fors geïnvesteerd in bouwgrond voor woningen en voor bedrijvigheid en arbeidsplaatsen (industriegebied) of voorzieningen voor onderwijs (scholen), cultuur en recreatie (sport).
De investeringskosten, het geld dat nodig is om deze investeringen te betalen, wordt geleend van de Bank Nederlandse Gemeenten. Daarover betaalt de gemeente dan ook de aflossing en de verschuldigde rente, net als een woningeigenaar die zijn hypotheek moet betalen of de maandelijkse aflossing als je een auto of televisie op afbetaling hebt gekocht. Dan blijft er een (vaak groot) deel van de schuld staan en los je een (klein) deel af. Dat gaat bij gemeenten volgens hetzelfde principe: er is een schuld bij de bank.
Voor de gemeente Gorinchem bedraagt die schuld op dit moment een flink bedrag: ruim € 143 miljoen, dat is omgerekend per inwoner € 3793,- !

Ik ga hier geen uitvoerige beschrijving geven van de problemen die dat zou kunnen opleveren als de rente – die nu erg laag staat – flink zou stijgen of als de regering zou besluiten om de gemeente jaarlijks minder geld te geven. Dan merkt waarschijnlijk niemand dat de schuld per inwoner toeneemt, maar dan moet de gemeenteraad wel weer (forse) bezuinigingen treffen om te voorkomen dat de gemeentelijke belastingen moeten worden verhoogd.
Het is dus prima om er nu we er goed voorstaan (met de huidige lage rente kunnen we makkelijk (veel) geld lenen voor de gewenste investeringen) om ook juist nu na te denken wat er mis kan gaan als de rente zou stijgen. We willen immers voorkomen dat we in een situatie terecht komen dat er grote bezuinigingen nodig zijn en er niet meer kan worden geïnvesteerd.

Komende maanden en jaren praten we in de gemeenteraad over forse investeringen: op het gebied van mobiliteit, duurzaamheid en onderwijs. Maar ook over het aflossen van een deel van onze schuldenpositie, omdat daar een risico ontstaat als de rente weer gaat stijgen. Niemand kan voorspellen wanneer dat gebeurt, maar dat het gaat gebeuren staat vast.

Het is dan ook goed om kritisch te blijven bezien welke investeringen nodig zijn om Gorinchem een prachtige woon-, werk- en recreatiestad te laten zijn en blijven voor alle inwoners, voor de nabije en ook verdere toekomst. Maar laten we daarnaast kritisch blijven kijken naar de “schulden”, zowel van de gemeente als van onze inwoners: het cijfer “schuld per inwoner” is een indicator en vooral niet meer dan dat. U hoeft deze niet af te betalen !!